De Nederlandse regering heeft de familie van de antikoloniale schrijver en verzetsheld Anton de Kom excuses aangeboden voor het leed dat hem en zijn gezin is aangedaan. "We hadden dit al decennia geleden moeten doen", zei minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken maandag.

In een verklaring laat de familie weten dat ze "ontroerd en verheugd" is over de rehabilitatie. "Dit eerherstel erkent de moed, de visie en de onvermoeibare inzet van een man die zich zijn hele leven heeft ingezet voor vrijheid en gelijkheid." De familie heeft lang gestreden voor eerherstel. Drie jaar geleden vroeg ook de Tweede Kamer aan het kabinet om zijn eerherstel. Dat staat los van de herdenking van het slavernijverleden, aldus Hoekstra.

Op het ministerie in Den Haag - in de stad waar De Kom jarenlang woonde - bood de minister de twee nog levende kinderen van De Kom officieel excuses aan. "Ik ben hier heel blij mee", reageerde dochter Judith (92) na afloop. De kinderen vertelden tijdens de bijeenkomst wat hun vader en moeder hebben meegemaakt, zei Hoekstra. Het was "bij vlagen heel emotioneel". De Kom was "een dapper man die streed voor rechtvaardigheid, gelijkheid en menswaardigheid" en is actief tegengewerkt door de Nederlandse overheid, zegt de bewindsman. "De daden van Anton de Kom en zijn belangrijke bijdrage aan de Nederlandse en Surinaamse geschiedenis verdienen eer en erkenning."

Tekst gaat door onder foto.

Wij slaven van Suriname

De Kom werd in 1898 geboren in Suriname, dat toen een kolonie van Nederland was. Zijn vader was nog als slaaf ter wereld gekomen. In 1921 vertrok De Kom naar Nederland. Hij gaf daar lezingen over het slavernijverleden en de geschiedenis van Suriname. Dat was uit onvrede over de kennis hierover in Nederland. Eind 1932 ging De Kom terug naar Suriname. Als linkse activist werd hij daar in de gaten gehouden door de autoriteiten en al snel het land uitgezet. Hij keerde nooit meer terug naar zijn geboorteland. In 1934 publiceerde hij zijn beroemde boek 'Wij slaven van Suriname', een aanklacht tegen racisme en uitbuiting.

In de Tweede Wereldoorlog zat De Kom bij het verzet tegen de Duitsers. Op 7 augustus 1944 werd hij gearresteerd voor de deur van zijn woning aan de Johannes Camphuysstraat in de Haagse wijk Bezuidenhout. Hij werd gevangengezet in het Oranjehotel. De Kom kwam op 24 april 1945 om het leven in concentratiekamp Sandbostel. Hij kreeg later postuum het verzetsherdenkingskruis en is ook opgenomen in de canon van Nederland. Zijn archief is overgedragen aan het Nederlands Letterkundig Museum in Den Haag.

In nauw overleg met de familie is besloten om aan de Vrije Universiteit in Amsterdam een leerstoel in te stellen. Daarin zal het gaan om het gedachtegoed van De Kom en de historische verwerking van het Nederlandse slavernijverleden. "Zo wordt het beste recht gedaan aan zijn nalatenschap", aldus minister Hoekstra.